Łączenie kolumn i wzmacniacza, tajemnica dla Sherlocka Oma i dr Watsa

Zazwyczaj świat szkolnych lekcji fizyki jest oddalony o milion mil od gitarowego heroizmu (chyba, że jesteś Angusem Youngiem i nosisz ten sam strój do obu). Jednak jeśli jest jakieś miejsce, w którym się one pokrywają, to jest to tył twojego wzmacniacza i kolumny głośnikowej - i wiedza o tym, co te naukowe symbole i ostrzeżenia napisane obok gniazd jack faktycznie oznaczają, może być różnicą między uzyskaniem tego, co najlepsze z twojego sprzętu, a wyrzuceniem pieniędzy na naprawę.

Dwa najczęściej spotykane symbole to W, oznaczający moc, mierzoną w watach, oraz Ω, oznaczający impedancję, mierzoną w omach, a ideą tego wpisu jest wyjaśnienie, co należy o nich wiedzieć, bez oślepiania użytkownika nauką. A więc zaczynamy.

WATT ON EARTH?

Pierwszą rzeczą, którą zapewne zauważyłeś jest to, że nie musisz podłączać swojej kolumny do prądu. Ale przecież membrany głośników muszą być z czegoś zasilane i okazuje się, że to zadanie twojego wzmacniacza. Jeśli jednak twój wzmacniacz daje twojej kolumnie zbyt dużo mocy, to masz kłopoty i tu właśnie pojawia się liczba W. Jest to dość prosta, ale złota zasada: upewnij się, że liczba Watów (W) napisana z tyłu twojego wzmacniacza jest mniejsza lub równa liczbie Watów napisanej z tyłu twojej kolumny. Na przykład:

• Jeśli masz wzmacniacz Orange Rockerverb 100 (100 W) w zestawie z kolumną Orange PPC212 (120 W), to ciesz się, że możesz poszaleć (nie przejmuj się zapasem 20 W).
• Jeśli jednak podłączysz ten sam wzmacniacz do kolumny Orange PPC112 (60 W), ilość mocy, którą zaserwuje wzmacniacz będzie większa niż ta, którą może obsłużyć kolumna, co jest złą wiadomością.

RK100H MKIII

Dwukanałowy wzmacniacz lampowy 100 Watt

PPC 212

120 W RMS, 2 × 12” Celestion Vintage 30

PPC 112

60 W RMS, 12” Celestion Vintage 30

OHM-Y GOD!

Jak do tej pory, tak prosto. Jeśli chodzi o Omy, to sprawa jest nieco bardziej skomplikowana i istnieją nieskończone fora internetowe pełne rzeczy, których naprawdę nie musisz wiedzieć na ten temat, ale tak naprawdę sprowadza się to do kolejnej złotej zasady: upewnij się, że suma Om (Ω) twojej kolumny jest zgodna z sumą Om napisaną nad odpowiednim gniazdem z tyłu twojego wzmacniacza. Na przykład:

• Jeśli masz wzmacniacz Orange Rockerverb 50, zobaczysz dwa gniazda oznaczone "8 Ω" i jedno oznaczone "16 Ω". Jeśli podłączasz się do kolumny Orange PPC212 (16 Ω), musisz użyć gniazda "16 Ω" we wzmacniaczu.

RK50H MKIII

Dwukanałowy wzmacniacz lampowy, 50W klasa A/B

PPC 212

120 W RMS, 2 × 12” Celestion Vintage 30

Jeśli jednak podłączasz dwie kolumny do tego samego wzmacniacza, musisz zachować szczególną ostrożność, ponieważ dwie kolumny 8 Ω podłączone do tej samej głowy nie dają razem 16 Ω - dają 4 Ω, co jest oczywiście trochę sprzeczne z intuicją. Przepraszam za to. Nie jest ważne, dlaczego tak się dzieje i nie ma znaczenia, czy łączysz kolumny w łańcuch, czy podłączasz je bezpośrednio do wzmacniacza. Musisz jednak wiedzieć, jak obliczyć łączną liczbę Ω dla dwóch kolumn, a krok po kroku można to zrobić na dwa sposoby, w zależności od tego, czy bardziej odpowiada ci ułamek zwykły, czy dziesiętny:

Sposób na ułamki zwykłe:

1. Najpierw postaw "1" nad liczbą Ω każdej pojedynczej kolumny (więc 16 Ω staje się 1/16, 8 Ω staje się 1/8 itd).
2. Następnie zsumuj dwa odpowiednie ułamki (powiedzmy, że 1/16 + 1/16 = 2/16).
3. Następnie zmniejszamy ułamek, aż na górze będzie 1 (więc powiedzmy, że 2/16 staje się 1/8).
4. Na koniec, liczba na dole ułamka (w naszym przykładzie, 8) będzie całkowitą Ω obu kolumn razem wziętych. Dwie kolumny 16 Ω podłączone do tej samej głowy dają 8 Ω.

Sposób dziesiętny:

1. Na kalkulatorze wpisz "1 ÷ [liczba Ω każdej z kolumn]" (więc 16 Ω staje się 0,0625, 8 Ω staje się 0,125 itd).
2. Następnie dodaj te dwie liczby po przecinku (powiedzmy, że 0,0625 + 0,0625 = 0,125).
3. Na kalkulatorze wpisz tę sumę, a następnie naciśnij klawisz "1/x". Odpowiedź (w naszym przykładzie, 8) będzie sumą Ω obu kolumn razem wziętych. Dwie kolumny 16 Ω podłączone do tej samej głowy dają 8 Ω.

Jeśli więc masz dwie kolumny Orange PPC212 (16 Ω) i wzmacniacz Orange Rockerverb 50 (z dwoma gniazdami oznaczonymi "8 Ω"), chcesz podłączyć dwie kolumny 16 Ω do dwóch gniazd oznaczonych "8 Ω" z tyłu wzmacniacza, ponieważ łączne Ω dwóch kolumn 16 Ω to 8 Ω.

A co, jeśli nie dopasujesz numerów Ω, możesz się zastanawiać? To pytanie na inny raz, ale w skrócie wygląda to tak, że psuje to brzmienie i nie wykorzystujesz w pełni ani wzmacniacza, ani głośników.

Tak więc, dopasuj swoje Omy i nie przekraczaj swoich Watów - sprawa zamknięta.

* Nazwa Om [Ω] jako jednostka pochodna układu SI pochodzi od od nazwiska niemieckiego fizyka Georga Ohma, ale w języku polskim piszemy ją bez litery h. Podobnie z nazwą Wat [W], która pochodzi od nazwiska brytyjskiego inżyniera i wynalazcy Jamesa Watta, i piszemy ją przez jedno t.